|
TAHARET / NECASETLER |
I. NECASETİN TANIMI
Bu bölümde necasetlerin
giderilmesi konusu ele alınacaktır.
Nevevi bu bölüme başlık
olarak yalnızca "necasetler" demiştir. Bunun yerine "necasetlerin
giderilmesi" dese yahut et-Tenbih'te olduğu üzere yalnızca
"necaset" dese daha iyi olurdu. Çünkü taharetlerin ele alındığı
kitaba uygun olan başlık budur. (not:) Biz,
Şirbini'nin bu değerlendirmesine uygun olarak başlığı "necasetlerin
giderilmesi" diye koyduk.
Necasetin giderilmesi
necasetin ne olduğunu bilmeye bağlıdır. Bu sebeple bu bölümde necasetin ne
olduğu meselesine de temas edilecektir.
Necaset
sözlükte"tiksinilen / iğrenilen şey" anlamına gelir.
[Birinci Tanım]
Dini terminolojide
"-ruhsatı gerektiren bir durum olmaması halinde- namazın sıhhatini
engelleyen pislik durumu"dur.
[İkinci Tanım]
Bazıları necaseti şu
şekilde tarif etmiştir: Kolaylıkla ayrıştırılabildiği ve edinilmesi mümkün
olduğu halde normal durumda [ihtiyar halinde] edinilmesi mutlak olarak haram
olan ve bu haramlık saygınlık, tiksinti uyandırma veya bedene ve akla zarar
verme dışında bir sebepten kaynaklanan her türlü maddedir.
[Bu tarifi analiz edecek
olursak]: "Mutlak olarak" ifadesi ile "az miktarda alınması
mübah olan" maddeler dışarıda bırakılmıştır. Bazı zehirli bitkiler buna
örnek olarak verilebilir.
"Normal
durumda" ifadesi ile "zorunlu durumlar" dışarıda bırakılmıştır.
Buna göre zorunlu durumlarda ne cas eti elde etmek mübah olur.
"Kolaylıkla
ayrıştırılabildiği" ifadesi ile meyve de bulunan kurtçuk vb.
ayrıştırılması zor olan necasetler dışarıda bırakılmaktadır. Bunları meyve ile
birlikte almak mübahtır.
"Kolaylıkla
ayrıştırılabildiği" ifadesindeki iki kayıt tanımdan bazı şeyleri çıkarmak
için değil bazı şeyleri tanıma dahil etmek içindir.
"Edinilmesi mümkün
olduğu halde" taş gibi katı maddeler dışarıda bırakılmıştır.
Diğer kayıtlarla; insan,
sümük vb. şeyler, sarhoş eden otlar azı ve çoğu zarar veren zehirler ve toprak
dışarıda bırakılmıştır. Çünkü bunlar necis olması sebebiyle yasaklanmamıştır.
İnsanın kullanılması saygınlığından, sümüğünkü tiksinti vermesinden,
diğerlerinin ise zararından kaynaklanmaktadır.
Zerkeşı şöyle demiştir:
"Haramlık tiksinti verici olmasından kaynaklanmayan" şeklindeki
kayıtla bazı şeyleri tanım dışında bırakmak tanıma zarar verir; çünkü [bu
kayıtla, necis olmayan] sümük vb. maddeler tanım dışında bırakılsa bile bu
kayıt aynı zamanda dıŞkı, idrar, kusmuk, iri n vb. necasetleri de tanımın dışına
atmaktadır. Çünkü bunlar da tiksinti vericidir ve bu sebeple haram kılınmıştır,
hepsi de necistir.
BİR SONRAKİ SAYFA İÇİN
AŞAĞIDAKİ LİNK’E TIKLAYIN